21/07/2025
Zaćma – objawy, przyczyny i metody leczenia
Zaćma oka, znana również jako katarakta, to jedna z najczęstszych chorób oczu prowadzących do pogorszenia widzenia. Chociaż przez wielu pacjentów postrzegana jako „naturalna” część procesu starzenia, nieleczona zaćma może znacząco obniżyć jakość życia.
Jeśli planujesz doposażyć swój gabinet w sprzęt do diagnostyki lub przygotowujesz się do poszerzenia zakresu usług chirurgicznych, chętnie doradzimy, które urządzenia najlepiej sprawdzą się w Twojej praktyce. Przypomnimy, na czym polega zaćma, z jakimi problemami brykają się chorzy oraz jak okulista przy pomocy nowoczesnego sprzętu może poprawić ich komfort życia.
Spis treści:
Co to jest zaćma?
Zaćma (zaćma oka, katarakta) to zmętnienie naturalnej soczewki oka, które prowadzi do ograniczenia przezroczystości i przepuszczalności światła. W wyniku rozwoju choroby obraz staje się zamglony, nieostry, a widzialne przez oko kolory tracą na intensywności. Zmętnienie może postępować stopniowo lub szybko, w zależności od rodzaju zaćmy i jej przyczyny.
Pacjenci często pytają: zaćma? Co to jest? Lub: jak się objawia zaćma? To choroba oczu, która może występować w jednej lub obu gałkach ocznych. Zaćma oka może mieć różny przebieg, lokalizację i etiologię, stąd konieczność szczegółowej diagnostyki.
Rodzaje zaćmy
W praktyce klinicznej najczęściej spotykane są:
- Zaćma jądrowa związana z wiekiem. Rozwija się w centralnej części soczewki. Objawia się pogorszeniem widzenia, zwłaszcza z daleka.
- Zaćma korowa, w której zmętnienia pojawiają się obwodowo, widzenie jest zniekształcone, szczególnie przy silnym świetle.
- Zaćma podtorebkowa tylna, która często występuje u osób młodszych, pogarsza widzenie przy czytaniu i w jasnym oświetleniu.
- Zaćma wrodzona u dorosłego wykrywana jest przypadkowo. Może wymagać operacji nawet w dorosłości.
- Zaćma brunatna to zaawansowane stadium, w którym soczewka przybiera brunatne zabarwienie i staje się twarda.
- Zaćma starcza (zaćma starcza jądrowa) to najczęstsza forma zaćmy. Postępuje z wiekiem.
Każdy z tych rodzajów zaćmy ma swoje objawy i tempo rozwoju, dlatego tak ważna jest regularna ocena zmętnienia soczewki.
Objawy zaćmy – na czym polegają?
Objawy zaćmy mogą rozwijać się powoli i początkowo być niezauważalne. Do pierwszych objawów zaćmy należą:
- rozmazany, zamglony obraz (tzw. widzenie przez mgłę),
- trudności z widzeniem w jasnym świetle lub po zmroku,
- pogorszenie widzenia z bliska lub z daleka,
- zjawiska olśnienia (halo wokół świateł),
- podwójne widzenie,
- częsta potrzeba zmiany okularów.
Wielu pacjentów opisuje swoje oczy jako „szklane”, matowe, nieruchome, z utratą błysku. Typowe są także problemy z widzeniem przy zaćmie, zwłaszcza podczas prowadzenia pojazdów nocą.
W niektórych przypadkach pacjenci pytają: „czy zaćma to choroba oczu, która prowadzi do ślepoty?” Odpowiedź brzmi: tak, jeśli nie zostanie rozpoznana i leczona.
Skąd się bierze zaćma? Przyczyny i czynniki ryzyka
Najczęstszą przyczyną rozwoju zaćmy jest proces starzenia, stąd pojęcia takie jak zaćma starcza, zaćma jądrowa oka czy zaćma starcza początkowa. Jednak istnieją też inne przyczyny zaćmy:
- urazy oka,
- przewlekłe choroby (np. zaćma a cukrzyca),
- długotrwałe stosowanie kortykosteroidów,
- narażenie na promieniowanie UV,
- wady wrodzone,
- choroby metaboliczne,
- czynniki genetyczne.
Diagnostyka zaćmy – jakie urządzenia warto mieć w gabinecie?
Do oceny stopnia zmętnienia soczewki i różnicowania rodzajów zaćmy niezbędne są:
- Lampa szczelinowa, która pozwala na ocenę lokalizacji i rozległości zmętnienia.
- Tomograf optyczny SOCT szczególnie pomocny przy współistniejących schorzeniach siatkówki.
- Biometr optyczny wykorzystywany do pomiarów przedoperacyjnych i doboru soczewek wewnątrzgałkowych.
- Perymetr i tonometr – w przypadku zaawansowanej zaćmy, gdy potrzebna jest pełna ocena narządu wzroku.
Warto regularnie monitorować zmętnienie soczewki i oceniać wpływ zaćmy na funkcjonalne widzenie.
Leczenie zaćmy – czy da się ją wyleczyć?
Tak, chociaż zmętnienie soczewki nie cofa się samoistnie, możliwe jest pełne przywrócenie ostrości wzroku dzięki zabiegowi. Standardem leczenia jest operacja zaćmy, podczas której zmętniała soczewka zostaje usunięta i zastąpiona sztuczną. Wybór soczewki zależy od potrzeb pacjenta. Może to być soczewka jednoogniskowa poprawiająca widzenie w jednej odległości, soczewka wieloogniskowa (multifokalna) albo soczewka toryczna stosowana przy astygmatyzmie.
Zabieg jest krótki, wykonywany ambulatoryjnie i daje natychmiastowe efekty, a za sprawą precyzyjnej diagnostyki i nowoczesnym soczewkom pacjent może wrócić do aktywności bez konieczności noszenia okularów.
Zaćma – co to za choroba? Podsumowanie
To jedno z najczęstszych schorzeń oczu, prowadzące do utraty przejrzystości soczewki. Jednak za sprawą nowoczesnych metodom diagnostyki i leczenia możliwe jest całkowite przywrócenie komfortu widzenia.
Planujesz doposażenie swojego gabinetu w sprzęt do diagnozowania i leczenia zaćmy? Skontaktuj się z naszym specjalistą, a doradzimy, które urządzenia sprawdzą się najlepiej w Twojej praktyce.
